Buscar

Symphonia

Revista do Conservatorio Superior de Música da Coruña

Categoría

9ª edición

SYMPHONIA IX: SUMARIO

Nas conclusións da publicación da tese de doutoramento de Nicholas Baragwanath, The Solfeggio Tradition: A Forgotten Art of Melody in the Long Eighteenth Century (Oxford: OUP, 2020), o profesor da Facultade de Artes da Universidade de Nottingham, resume o cambio fundamental que se operou na música europea a partir de finais do século XVIII, un cambio ligado á extinción do patrocinio do vello sistema do oficio da música, e que deu paso a unha nova era:

Non é de estrañar que os profesores do século XIX que crearon a nosa historia da música optasen por ignorala. Na súa elaborada narración construída sobre os alicerces do xenio espontáneo, o espírito nacional e as obras maestras, non había lugar para o vello oficio italiano do solfeggio que non puideron (nin quixeron) entender. Non estaban máis preparados ca nós para pasar polos rigores daquela aprendizaxe, a non ser que implique dez anos de adestramento ao estilo das artes marciais nun instrumento destinado non a aprender a compoñer ou a improvisar senón, máis ben, como facer soar unha partitura inviolable da forma máis impecable posible. A fixación do século XIX polos «grandes compositores» e as súas «obras maestras» sentou as bases desta cultura museística que chamamos «música clásica», pero no proceso varreu da historia o verdadeiro relato de cómo un puñado de orfanatos italianos conseguiron producir a maioría dos mellores maestros do mundo. (306-7, tradución do autor).

Seguir leyendo

UN GREMLIN NA COCIÑA. Ricardo M. Casás Salgado

COMO CHEGAMOS AQUÍ

Estamos en 2014, e eu estou para rematar os meus estudos de Jazz no Conservatorio da Coruña. Por fin unha institución académica deixara entrar no seu santo sepulcro a unha música popular e viva. A finais dese ano descubro que o Arquivo Sonoro de Galicia dispón das gravacións que a etnomusicóloga suíza Dorothé Schubarth fixera desde 1976 ao 1981 para o Cancioneiro Popular Galego. Están en formato CD, e pódense escoitar acudindo en persoa ao arquivo.

Alí, nunha epifanía que conto no libro “Fuliada na Vila”, descubro entre os 248 cedés do fondo Schubarth,  a voz de miña avoa Rosa. Unha gravación feita en 1980, coa miña avoa Rosa cantando e tocando a pandeireta en plenas facultades, xunto á súa tía Adolfina. Grazas a esas gravacións armei o meu traballo de fin de carreira “Do blues ao alalá. Jazz e tradición”; escribín o libro do que vos falo máis arriba e gravei un CD homónimo coa editorial “Central Folque”. Todo grazas a un mp3 de 30 MB gardado nun arquivo público.

Seguir leyendo

A PIANISTA EMILIA GÓMEZ QUINTERO CALÉ (II): 1885-1900. Carlos Pereira Martínez

Acabáramos a colaboración anterior con Emilia Quintero Calé en Ferrol, impartindo clases de piano. Efectivamente, en 1884 a familia Quintero-Calé trasladouse a esa cidade, na que residirá ata comezos de 1891. Inicialmente instalouse no 2º andar da casa nº 20 da rúa Galiano. Segundo o padrón municipal, tanto ela como a nai chegaron antes que o resto da familia (o pai Lorenzo, e os seus irmáns Sofía, Áurea e Lorenzo). (Arquivo Municipal de Ferrol. Padrón de 1885). Posteriormente, residirán no 1º andar do nº 72 da rúa Magdalena. No padrón de 1889 unicamente figuran convivindo cos pais os fillos Emilia e Lorenzo. (AMF. Padrón de 1889; Carlos Pereira Martínez, Ana Romero Masiá: “Emilia Calé Torres, a escrita na dor”, Nalgures, XII (2016), pp: 451-540).

Seguir leyendo

ACERCA DE LA TRANSCRIPCIÓN MUSICAL DE LA IMAGEN, PARTE 1: EL AGUA EN LA MÚSICA DE 1700 A 1880. Azazel Fernández Prado

Tal y como se suele decir, la naturaleza siempre ha sido una gran fuente de inspiración para los artistas de todos los tiempos: desde los inicios de lo que consideramos la disciplina hasta el día de hoy. Eso hace que haya una cantidad innumerable de expresiones artísticas inspiradas en muchos aspectos naturales, y se podría decir que, en especial, el agua.

La música es una disciplina artística más, y no podría faltar esta inquietud en los compositores. Desde cantigas del siglo XIII, como Ondas do mar de Vigo, hasta la banda sonora de la película The Shape of Water(2017) –por tomar dos ejemplos separados por siete siglos– el agua es uno de los temas más frecuentemente representados, en cada una de sus formas.

Seguir leyendo

EVOLUCIÓN DE LA FLAUTA TRAVESERA: DEL RENACIMIENTO AL SISTEMA BOEHM. María García Blasco

Siendo el tema central de este artículo la evolución de la flauta travesera (y en especial del sistema de llaves), y tomando como punto de inicio el siglo XVII realizaré un recorrido a lo largo de los siglos en el que hablaré de sus características; resaltando los principales cambios a los que se ve sometida hasta llegar al modelo de flauta de la actualidad.Con el fin de abordar el tema en cuestión, una breve contextualización histórica nos ayudará a entender el punto del que partimos: la flauta de Hotteterre (1700 aprox). Según la base de datos de instrumentos antiguos de Case Western Reserve University[1], el uso de flautas traveseras en Europa se remonta a la antigua Roma (flautas de hueso); pero tras su desaparición su uso no se vuelve a dar hasta el siglo XII, al llegar una nueva versión importada de China (en donde se había empezado a usar ya sobre el año 900 a.c.). 

Seguir leyendo

ENTREVISTA AL COMPOSITOR GALLEGO JUAN DURÁN. Sandra Galera Martínez.

Me ha encantado una frase que he leído en una entrevista tuya: «Prefiero un músico trabajador a un músico talentoso». Pero el esfuerzo y las horas empleadas han de ser eficientes y de calidad para que den sus frutos, ¿cuáles crees que son los hábitos que más te han hecho crecer como profesional? ¿Qué consejos te habría gustado que te hubiesen dado a ti cuando estabas estudiando? ¿Y los errores de los que te habría gustado haber sido prevenido? 

Seguir leyendo

SPITZER, MICHAEL. THE MUSICAL HUMAN. A HISTORY OF LIFE ON EARTH. LONDRES: BLOOMSBURY, 2021. Xosé Crisanto Gándara Eiroa

«Con Atenas y Jerusalén como padres, y Roma como partera, el nacimiento de la música europea se produjo teniendo como testigos a una bruja buena y a una bruja mala. La bruja mala llegó tarde y maldijo al bebé: “Nunca conocerá un hogar, y tampoco conocerá la verdadera libertad. Envejecerá pero nunca morirá, y envuelta en la complejidad, deambulará permanentemente sobre la faz de la tierra, siendo muy pocos aquellos que podrán oírla”. La bruja buena se dirigió a los padres y les dijo: “Bendigo a vuestra hija con los dones de la perfección formal, del fervor espiritual y de la vida eterna. Será amada en todo el mundo, y todo el mundo conocerá su nombre”» [pp.178-179. TdA]

Seguir leyendo

ANÁLISIS ICONOGRÁFICO MUSICAL DEL CUADRO «EL OÍDO», DE JAN BRUEGHEL EL VIEJO Y RUBENS. Sara Reija Ares

El Oído (1617-18) es una de las cinco obras, de Jan Brueghel de Valours “el Viejo” y Pedro Pablo Rubens, que conforman la alegoría de los cinco sentidos. La relación simbiótica entre ambos artistas se basa en la elaboración de las figuras por parte de Rubens y de los objetos por parte Brueghel, quien también se encargaría de ultimar los detalles para completar la obra. La meticulosidad y la precisión del primero se complementa a la perfección con la exquisita representación de las figuras del segundo.  Es destacable la recreación de Brueghel sobre las miniaturas que aprendió de su abuela María Bessemers, utilizando pinceles de un solo pelo y lupas, revindicando la tradición de los miniaturistas flamencos. Actualmente, se encuentra en la sala 083 del Museo del Prado de Madrid y se trata de un óleo sobre tabla de 64×109,5 cm

Seguir leyendo

ESCOITAS ESE RUÍDO? A INSUFICIENCIA VELOPALATINA NOS MÚSICOS DE VENTO. UNHA BREVE REVISIÓN BIBLIOGRÁFICA. Lucía Mata Pose

Es instrumentista de vento? Algunha vez notaches en ti ou nalgún dos teus compañeiros ruídos na gorxa ou fugas de aire polo nariz durante a práctica instrumental? Se che resultan familiares estes síntomas é posible que ocasionalmente teñas insuficiencia velopalatina (VPI). Pero, non te preocupes! Acompáñame ao longo deste artigo para comprender o esencial desta afección.

Simplificando, a estrutura principalmente implicada no desenvolvemento de VPI é o padal, que separa as fosas nasais da boca; en concreto o padal brando, integrado por unha serie de músculos con capacidade contráctil que permiten que esta estrutura funcione como un esfínter móbil: o esfínter velopalatino. Deste xeito, ao soprar, o padal brando contráese e, axudado pola presión de aire que se xera na boca, desprázase cara atrás e arriba para pechar a comunicación existente entre a boca e as fosas nasais (figura 1). O mesmo sucede durante a deglutición, impedindo a regurxitación de alimento cara o nariz. Nos músicos de vento, durante a emisión sonora, viuse que os músculos que teñen esta función son, principalmente, o tensor e o elevador do padal, mentres que o palatofarínxeo xunto co músculo da úvula contribúen de forma auxiliar engadindo volume ao padal brando, mellorando así o selado (Evans, Ackermann e Driscoll 2009, 269).

 

Seguir leyendo

VISITA DE LA CONCORDIA ORQUESTRA Y LA CONCORDIA BAND (MINNESOTA, EE.UU.) A CORUÑA. Marta Sancho Andrés

Los pasados 9 y 10 de mayo de 2022 recibimos en el Conservatorio Superior de Música de A Coruña la visita de la Concordia Orchestra y la Concodia Band, ambas pertenecientes al Concordia College de Minnesota (EE.UU.). 

Dicho College destaca por el enfoque que da a sus disciplinas artísticas, ya que su departamento de música prepara a los estudiantes, tanto si asisten a enseñanzas musicales como si no, para que desarrollen una vida creativa y con propósito a través de programas artísticos rigurosos y profesionales, teniendo acceso a las 19 agrupaciones musicales activas del campus.

En lo que se refiere a la Concordia Band, cabe destacar que fue fundada en el año 1899 convirtiéndose, un siglo después, en una organización con reputación internacional por su excelencia artística. Además de ser una banda pionera, fue también la primera organización del campus en realizar giras a nivel local y en el extranjero, viajando a Noruega en su primera gira internacional en el año 1935 (Concordia College 2022a). 

Seguir leyendo

ENTREVISTA A SABELA CAAMAÑO, ACORDEONISTA E ANTIGUA ALUMNA DO NOSO CENTRO. Alumnos de acordeón do CMUS Superior de A Coruña

Cómo se transmite no disco a relación do acordeón coa música tradicional? 

Creo que en Aire! se amosa parte da enorme versatilidade deste instrumento, e tamén a súa presenza en tradicións musicais moi diversas. Sempre tomando como referencia e punto de partida a música tradicional galega, podemos atopar desde unha rachenitsa búlgara ata un vals musette, pasando por un fandango vasco ou un forró brasileiro. En todos estes universos sonoros o acordeón xoga un papel protagonista; aínda así, non pretendemos facer un exercicio estilístico nin nada parecido, somos galegas e tocamos outras músicas desde o noso imaxinario, con acento galego. Ao final daste conta de que todas as músicas de tradición oral teñen unha base común, e nós cremos nesa irmandade.

Seguir leyendo

 

AS SONATAS PARA VIOLONCELLO E BAIXO DE LUIGI BOCCHERINI (1743-1805). Saúl Nogareda Candal

Cantas sonatas para violoncello e baixo continuo compuxo Boccherini? Cantas estudaches ao longo da túa formación musical e qué instrumento/os realizaron o baixo continuo? Cando foi a derradeira vez que tiveches a oportunidade de escoitar unha nun concerto? E para rematar… sabes algo de Boccherini, ademais de que foi un violoncellista e compositor italiano?

Seguro que moitos dos que estades a ler non soubestedes responder a algunhas das preguntas, e algúns mesmo ningunha. Ao longo das seguintes liñas aprenderemos a importancia que tivo esta personaxe no mundo do violoncello no seu tempo.

Este artigo é un breve resumo do meu Traballo Final de Estudos, o cal foi exposto en febreiro do ano 2017 e no que traballei ao longo de varios meses sobre diferentes fontes de investigación.

 

Seguir leyendo

ENTREVISTA A LA FLAUTISTA SILVIA ROZAS, ANTIGUA ALUMNA DEL CENTRO. María García Blasco

Silvia Rozas Ramallal é a frauta solista da Badische Staatskapelle Karlsruhe. Nada en Burela, inicia a súa vida musical aos sete anos de idade, cunha traxectoria destacábel que pasa por experiencias de solista coa OSG e a Real Filharmonía, galardones en concursos internacionais (I EUROFLUTE Competition, IV Concours International de Flûte Maxence Larrieu Nize, entre outros), formar parte da JONDE e da EUYO, así como un traballo de academista na Deutsche Oper Berlin. Tras estudar dous anos de superior no Conservatorio Superior de Música da Coruña (combinados paralelamente coas ensinanzas de Laurent Blaiteau), Silvia trasládase á Hochschule für Musik Hanns Eisler Berlin, na que recibe clases da man de Silvia Careddu. Finalizado o seu Bachelor, inicia o seu máster con Christina Fassbender na UdK Berlin. 

Seguir leyendo

A EVOLUCIÓN DOS INSTRUMENTOS DE VENTO METAL NA PRIMEIRA ETAPA DA HISTORIA DA BANDA DE ANTAS DE ULLA. UN ESTUDO ICONOGRÁFICO. Vicente Parrado Villasante

 Banda de Música de Antas de Ulla naceu con certa seguridade a finais de 1896, tendo como primeiro director a D. Emilio de Cutián. Durante máis de medio século mantén a súa actividade de xeito ininterrompido, chegando a estar entre as mellores de Galicia. Certifica isto o Primeiro Premio de Bandas Populares acadado pola agrupación nas festas do San Froilán de Lugo no ano 1931 con D. Emilio Otero Val como director. 

Na década de 1960, nunha etapa de dificultades económicas e emigración masiva, disólvese a banda sen desaparecer a tradición musical na vila, coa existencia de varias orquestras de baile, que requirían un número menor de músicos. 

Refundouse no ano 1985 grazas á inquedanza de D. Félix Teijeiro, médico da vila, que promoveu a reorganización da banda e a creación dunha escola de música asociada, conseguindo que se inscribise oficialmente en marzo dese ano a «Escuela Banda de Música de Antas de Ulla». O primeiro concerto da nova banda ofreceuse o día das Letras Galegas do 1987 con D. José Oro Val, recoñecido director e compositor do municipio veciño de Agolada, á batuta. 

Seguir leyendo

¿CÓMO SONORIZAN LOS TÉCNICOS DE SONIDO PROFESIONALES UNA ORQUESTA SINFÓNICA?. Pablo Zamuz Moreno

Para responder a esta pregunta, los técnicos de sonido deben de conocer perfectamente la distribución orquestal y sus secciones correspondientes: – Sección de cuerda: cuerda frotada, cuerda pulsada y cuerda percutida – Sección de viento: viento metal y viento madera – Sección de percusión: percusión afinada y percusión no afinada 

Seguir leyendo

¿CONSERVATORIOS PROFESIONALES DE MÚSICA?. Francisco J. Galán

Si intento hacer memoria de los recuerdos más lejanos de los que tengo conciencia, observé en mi entorno e hice mío el catalogar a los conservatorios de música como instituciones para la formación de músicos de élite. Suponía una diferenciación en un músico de tu ambiente, ya sea profesional o no, de su paso por el conservatorio como una marca de habilidad en diferentes aspectos de la música, y normalmente considerados como segundones a aquellos que no han pasado por ese tipo de enseñanza. Pero muchas veces estas impresiones tempranas son desveladas como falsas, o parcialmente falsas, al momento del paso por esas instituciones

Seguir leyendo

Web construida con WordPress.com.

Subir ↑